जो ओंकाररुपी श्रीगणेश भगवान वेदादी शास्त्रांत वास करतो; इंद्रादी देव व मुनी हृदयात ज्याचं स्मरण करतात; ब्रह्मदेव, शंकर, इंद्र व विष्णू ज्याचं पूजन करतात; जो सर्व सृष्टीचा हेतू व कारणांचं कारण आहे, ज्याच्या आज्ञेनं ब्रह्मदेव सृष्टी निर्माण करतो, विष्णू तिचं पालन करतो आणि शंकर तिचा संहार करतो, सूर्य अवकाशात संचार करतो, नक्षत्र भूमीवर पडतात व ज्याच्या आज्ञेनंच वायू वाहतो, पाणी दाही दिशांत वाहते. अशा ओंकारस्वरुप श्रीगणेशाने असुरांचा संहार करण्याकरीता खालीलप्रमाणे अवतार घेतल्याचे दिसून येेते.
गणेश पुराणानुसार श्रीगणेशाचे अवतार
१) कृतयुग : आदिती व कश्यप यांच्या उदरी विनायक या नावाने जन्म घेऊन देवांतक व नरांतक यांचा वध केला. हा अवतार दशभुजा, सिंहारुढ व रक्तवर्णी होता.
२) त्रेतायुग : पार्वतीच्या उदरी जन्म घेऊन मयुरेश्वर या नावाने सिंधूसुराचा वध केला. हा अवतार सहा भुजांचा असून मोरावर बसलेला असून श्वेतवर्णी होता.
३) द्वापारयुग : ब्रह्मदेवाच्या जांभईतून निर्माण झालेल्या सिंधूसुराचा नाश करण्यासाठी श्रीगणेशाने गजानन या नावाने चार भुजांचा अवतार घेतला. त्यांच्या युद्धात असुराने श्रीगणेशाला नर्मदा नदीत फेकून दिल्यामुळे नर्मदेचे पाणी तांबडे झाले. गजाननाने सिंधूसुराचा वध करुन त्याचे रक्त अंगाला लावले तेव्हापासून श्रीगणेशाला शेंदूर लावतात. या अवतारात वाहन उंदीर असून गजानन रक्तवर्णी होता.
४) कलियुग : दोन भुजा व धुम्रकेतू नाव असलेला हा अवतार झाला त्याचे वाहन घोडा होते. हा अवतार धूम्रवर्णी होता.
मुद्गल पुराणानुसार असुरांच्या संहाराकरीता श्रीगणेशाचे अष्टावतार
(१) मत्सरासुरासाठी - वक्रतुंड
(२) मदासुरासाठी - एकदंत
(३) तारकासुरासाठी - महोदय
(४) लोभासुरासाठी - गजानन
(५) क्रोधासुरासाठी - लंबोदर
(६) कामासुरासाठी - विकट
(७) ममासूरासाठी - विघ्नराज
(८) अहृमसुरासाठी - धुम्रवर्ण
0 comments:
टिप्पणी पोस्ट करा